„Moja droga”/„nasza droga” do dziedzictwa zapisanego lokalnie (czyli dlaczego i jak doszło do powstania i wydania publikacji)
Publikacja to zbiór najciekawszych wywiadów, reportaży literackich i fotograficznych zebranych przez młodzież w latach 2018-2019.
Publikacja to zbiór tekstów i fotografii wykonanych w większości przez młodzież z terenu południowej Małopolski, uczestniczącą w projekcie pt. “Odkrywanie skarbów dziedzictwa południowej Małopolski”. W ramach projektu w latach 2017-2019 młodzież pod kierunkiem animatorów przeprowadzała wywiady, tworzyła reportaże i fotoreportaże na temat szeroko pojętego niematerialnego dziedzictwa kulturowego małopolskich Górali spoza Podhala: Babiogórców, Orawian, Zagórzan, Kliszczaków, Górali Białych, Nadpopradzkich, Pienińskich i Spiskich. W sumie powstało ok. 160 prac, z których najciekawsze znalazły się w niniejszej publikacji. Jest to zatem dziedzictwo widziane z perspektywy lokalnej, zebrane z inicjatywy mieszkańców i mówiące o nich.
Góralszczyzna kojarzy nam się niezmiennie z Podhalem i Zakopanem, tymczasem w górzystych rejonach południowej Małopolski możemy spotkać jeszcze osiem innych grup górali, z których każda ma swoje tradycje, stroje, pieśni, gwarę, legendy, tańce i postacie. Niematerialne dziedzictwo południowej Małopolski jest niezwykle bogate i różnorodne, ale wciąż mało znane. Postawiliśmy sobie cel, by nie tylko je udokumentować, ale także opowiedzieć o nim w sposób przystępny i ciekawy. Dlatego właśnie do tworzenia tej opowieści zaangażowaliśmy przede wszystkim miejscową młodzież, lokalne ośrodki kultury, szkoły i stowarzyszenia. Jednym słowem tych, którzy tę kulturę dziś tworzą i będą ją przekazywać dalej. Tych, którzy z dumą mogą powiedzieć „jestem stąd!”.
W jaki sposób publikacja wpisuje się w założenia Targów
Publikacja doskonale wpisuje się w założenia Targów, ponieważ jak już zostało wspomniane jest to zbiór tekstów i fotografii wykonanych w większości przez młodzież z terenu południowej Małopolski, uczestniczącą w projekcie pt. “Odkrywanie skarbów dziedzictwa południowej Małopolski”.
O publikacji
Publikacja powstała jako wynik projektu “Odkrywanie skarbów dziedzictwa południowej Małopolski”, sfinansowanego z Funduszy Europejskich, którego celem było dokumentowanie niematerialnego dziedzictwa kulturowego 8 grup etnograficznych górali spoza Podhala.
Książka składa się z ośmiu rozdziałów. Każdy z nich poświęcony jest jednej grupie: Góralom Białym, Nadpopradzkim, Spiskim, Pienińskim, Babiogórskim, Orawskim, a także Zagórzanom i Kliszczakom. W środku znajduje się mapa przedstawiająca umowne rejony ich zamieszkiwania. Na początku każdego rozdziału znajduje się krótka charakterystyka każdej grupy. Główną treścią książki są wywiady, reportaże literackie i fotoreportaże przygotowane w większości przez miejscową młodzież, prezentujące najbardziej charakterystyczne dla danego rejonu tradycje, postacie, rzemiosło, sztukę czy też obrzędy. To najciekawsze spośród blisko 160 prac młodzieży powstałych w wyniku warsztatów dziennikarskich i fotograficzno-filmowych, zrealizowanych w latach 2017-2019. Nie jest to z pewnością zbiór kompletny, nie ma on też charakteru naukowego. To raczej opowieść, którą chcemy zainspirować do dalszego odkrywania tych jakże wyjątkowych zakątków Małopolski.
Odkrywać je można na wiele sposobów. Zachęcamy również do wyjazdu w teren i poznawania z bliska ciekawych miejsc i ludzi poprzez Questy – Wyprawy Odkrywców: kilkadziesiąt edukacyjnych gier terenowych z zagadkami i skarbem na końcu, z których można bezpłatnie skorzystać w dowolnej chwili – wystarczy ulotka questu lub smartfon z aplikacją mobilną Skarby Górali, dostępną dla systemu Android i iOS. Więcej informacji – zarówno wiele dodatkowych tekstów i zdjęć, ulotki questów do pobrania, jak również wyniki badań etnograficznych prowadzonych w regionie oraz pozostałe zebrane w ramach projektu materiały i więcej informacji o całej inicjatywie można znaleźć na portalu www.skarbygorali.pl oraz na https://www.facebook.com/skarbygorali/.
Fragmenty książki (czytania)
Filmy prezentujące materiały zebrane w trakcie projektu ukazujące wybrane aspekty dziedzictwa góralskiego
https://www.youtube.com/channel/UCS-F0iEeV3gUNZi-eSLrMjQ/videos